Đậu mùa khỉ là bệnh lây truyền và có nguy cơ bùng dịch trên toàn thế giới. Tính tới thời điểm này đã có hơn 16 nghìn trường hợp mắc bệnh, xuất hiện trên 75 quốc gia và 5 người đã tử vong. Trước diễn biến phức tạp này, tổ chức Y tế thế giới WHO đã ra cảnh báo toàn cầu. Vậy đâu là cách nhận biết, điều trị, phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ cho trẻ sơ sinh tại nhà hiệu quả nhất.

1. Bệnh đậu mùa khỉ là gì ?

Bệnh đậu mùa khỉ là một bệnh lý gây ra bởi virus đậu khỉ hiếm gặp. Đặc tính của loại virus này tương tự như virus gây bệnh thủy đậu. Tuy nhiên xét về tổng quan, nó có bệnh canh nhẹ hơn thủy đậu. Bệnh có tính chất lây lan, nếu không biết cách phòng bệnh, thì nguy cơ xuất hiện thành các ổ dịch rất cao.

Thời điểm gần đây bệnh đậu mùa khỉ có dấu hiệu tăng mạnh ở nhiều quốc gia. Dấu hiệu cũng nguy hiểm bởi chưa bao giờ tốc độ lây lan, mức độ gây tổn thương sức khỏe đến tử vong như hiện tại. WHO cảnh báo đây có thể là đại dịch nguy hiểm sau Covid 19, do vậy mọi người không nên chủ quan, đặc biệt là những gia đình có trẻ nhỏ.

Hiện tại Việt Nam chưa ghi nhận một bệnh nhân nào mắc bệnh đậu mùa khỉ. Tuy nhiên các bác sĩ và chuyên gia cũng cảnh báo người dân không thể lơ là, mất cảnh giác. Vì tương tự như Covid 19, từ khi có những ca nhiễm đầu tiên, tốc độ phát triển thành đại dịch vô cùng nhanh chóng.

2. Nguyên nhân gây bệnh đậu mùa khỉ cho trẻ sơ sinh

Bệnh đậu mùa khỉ gây ra do virus Monkeypox. Nó có khả năng lây truyền từ các loại động vật linh trường như khỉ, tinh tinh, vượn hoặc các loài động vật gặm nhấm là chuột, chuột túi, sóc.

Dưới đây là những con đường mà trẻ sơ sinh có thể thể bị lây truyền bệnh đậu mùa khỉ :

• Trẻ sơ sinh lây bệnh đậu mùa khỉ từ động vật

Không chỉ trẻ sơ sinh mà bất kì người trưởng thành nào cũng có khả năng bị lây virus đậu mùa khỉ từ động vật. Khi tiếp xúc với các loại động vật khỉ, vượn, tinh tinh, chuột, chuột túi, sóc... có nguồn virus thì trẻ có nguy cơ bị lây nhiễm bệnh. Chỉ cần để bé tiếp xúc với máu, dịch tiết cơ thể, tổn thương niêm mạc động vật bị nhiễm virus thì nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ là rất cao.

• Trẻ bị mắc bệnh đậu mùa khỉ do ăn thịt động vật nhiễm virus

Mặc dù bé không tiếp xúc trực tiếp với các loại động vật nhiễm virus đậu mùa khỉ. Nhưng nếu cha mẹ không biết lại cho trẻ ăn thịt động vật chưa nấu chín thì nguy cơ lây nhiễm bệnh là rất cao.

• Trẻ sơ sinh bị nhiễm đậu mùa khỉ do lây từ người có bệnh

Virus đậu mùa khỉ có thể lây nhiễm từ người có virus sang người khỏe mạnh. Vì vậy nếu trẻ sơ sinh tiếp xúc với những tổn thương ngoài da, chất thải đường hô hấp, chất tiết, giọt bắn của người bệnh thì nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ là rất cao.

• Bệnh đậu mùa khỉ bị lây khi tiếp xúc vật dụng có nguồn virus

Trẻ sơ sinh không chỉ bị mắc bệnh đậu mùa khỉ khi tiếp xúc trực tiếp với động vật, người bệnh mà sử dụng những vật dụng chung với người mắc bệnh thì cũng có nguy cơ bị lây bệnh. Điển hình như khăn mặt, chăn , ga trải giường cũng có thể là nguồn lây bệnh cho trẻ nhỏ.

• Bé bị lây virus đậu mùa khỉ từ mẹ sang con

Trong quá trình mang thai, nếu người mẹ không may mắc virus đậu mùa khỉ, thì nguy cơ virus lây truyền từ người mẹ sang thai nhi thông qua đường dây rốn, qua quá trình sinh nở rất cao.

3. Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh mắc bệnh đậu mùa khỉ

Bệnh đậu mùa khỉ không phải là bệnh quá nguy hiểm. Tuy nhiêm đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đây là bệnh có thể gây nguy hiểm tới tính mạng của bé nếu như cha mẹ phát hiện muộn. Do vậy phòng ngừa và nhận biết được dấu hiệu sớm của bệnh chính là biện pháp bảo vệ sức khỏe của trẻ. Dưới đây là các dấu hiệu giúp nhận biết trẻ sơ sinh mắc bệnh đậu mùa khỉ :

• Thời gian ủ bệnh đậu mùa khỉ ở trẻ sơ sinh

Bệnh đậu mùa khỉ gây ra do virus, do vậy trước khi diễn biến thành bệnh thì phải có thời gian ủ bệnh. Đây chính là giai đoạn mà virus nhân lên, khi đạt đến lượng nhất định sẽ đủ điều kiện gây bệnh. Thời gian ủ bệnh trẻ bình thường từ 6 tới 13 ngày. Tuy nhiên nó cũng có thể kéo dài từ 5 tới 21 ngày.

• Diễn biến bệnh đậu mùa khỉ ở bé sơ sinh

+ Xuất hiện sốt

Sốt là một trong những biểu hiện đầu tiên của trẻ sơ sinh khi mắc bệnh truyền nhiễm. Cơn sốt do virus đậu mùa khỉ thường kéo dài từ 0 tới 5 ngày sau khi tiếp xúc với nguồn lây. Các triệu chứng sốt sẽ đi kèm đau đầu dữ dội, sốt kèm đau lưng, đau mỏi cơ, các hạch lympho bị sưng đau và viêm. Trẻ có cảm giác bị kiệt sức.

+ Xuất hiện phát ban ngoài da

Như đã trình bày ở phần đầu, bệnh đậu mùa khỉ cũng tương tự như bệnh thủy đậu. Vì vậy khi mắc bệnh đậu mùa khỉ, trên da của trẻ sẽ nổi những vết mụn như phát ban. Ban có thể ở dạng dát sẩn, mụn nước, mụn mủ, cục sẩn.

Vị trí của các vết ban xuất hiện từ vùng mặt, bàn tay, bàn chân rồi tiến tới phần thân bên trong. Theo thống kê, thì các nốt ban đậu mùa khi 95% ở vùng mặt, 75% ở lòng bàn tay và gan bàn chân, 70% niêm mạc miệng, 30% niêm mạc sinh dục, 20% kết giác mạc.

Các vết ban nhân số lượng rất nhanh. Có thể từ 1, 2 ban nhỏ sẽ nhân lên số lượng tới hàng nghìn. Sau 1 tuần các mụn nước kho, bong vảy, thường không để lại sẹo nếu không bị bội nhiễm hay nhiễm trùng.

Để chẩn đoán chính xác trẻ sơ sinh có bị mắc đậu mùa khỉ hay không, các bác sĩ sẽ căn cứ trên dịch tễ có từng tiếp xúc vói nguồn lây bệnh hay không , có dấu hiệu nhận biết hay không. Quan trọng là sử dụng xét nghiệm RT-PCR để phát hiện bệnh sớm nhất trong điều trị.

4. Điều trị bệnh đậu mùa khỉ cho trẻ sơ sinh tại nhà hiệu quả

Do đậu mùa khỉ là một bệnh truyền nhiễm, do vậy nếu trẻ sơ sinh mắc bệnh đi viện có thể nằm khoa truyền nhiễm nên nguy cơ lây chéo các bệnh lý khác, bị bội nhiễm là rất cao. Hơn nữa việc sinh hoạt ở viện sẽ không được thoải mái và đầy đủ như ở nhà. Vì vậy nhiều phụ huynh lựa chọn cách điều trị bệnh đậu mùa khỉ cho bé tại nhà.

Dưới đây là những điểm lưu ý khi quyết định điều trị bệnh đậu mùa khỉ cho bé sơ sinh tại nhà. Các mẹ hết sức lưu ý để tránh gây nguy hiểm cho trẻ nhỏ.

• Bở sung nước liên tục cho trẻ. Nếu các bé lớn hơn có thể cho sử dụng Oresol để bổ sung điện giải khi trẻ bị sốt.
• Tăng cường dinh dưỡng cho bé sơ sinh. Cụ thể mẹ nên tăng sức đề kháng cho bé như bổ sung kẽm, vitamin A, vitamin D và các loại men vi sinh để quá trình tiêu hóa hấp thụ dinh dưỡng được thuận lợi hơn.
• Cho bé vận động để tăng hoạt động thể chất. Đây cũng là biện pháp giúp giảm đau nhức cơ khi virus hoành hành trong cơ thể.
• Cho bé ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya. Bởi giấc ngủ chính là liều thuốc tốt nhất giúp con bình phục bệnh, tăng cường các tế bào khỏe mạnh, tăng sức đề kháng và miễn dịch tốt hơn.
• Mẹ nên cho bé bù đủ và tăng thành nhiều lần. Đây là cách bổ sung nước tốt nhất khi bé sốt.
• Sử dụng kháng sinh điều trị bội nhiễm , bôi ngoài da tuân theo chỉ đạo của dược sĩ, bác sĩ.
• Bác sĩ có thể chỉ định cho trẻ sử dụng thuốc kháng virus Tecovirimat. Tuy nhiên các mẹ không tự ý sử dụng nếu như không có chỉ định của bác sĩ, người có chuyên môn.

5. Phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ cho bé hiệu quả nhất

• Cho trẻ tiêm phòng vắc xin đậu mùa đầy đủ cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Hiệu quả của vắc xin lên tới 85% , vì vậy đây là biện pháp hữu hiệu nhất.
• Nâng cao sức đề kháng của trẻ thông qua việc ăn uống khoa học, chế độ sinh hoạt, vận động hợp lý. Với trẻ sơ sinh còn đang bú sữa mẹ, mẹ chủ động ăn uống đầy đủ dưỡng chất, hoặc sử dụng thực phẩm chức năng để bổ sung nguồn kẽm, vitamin cần thiết cho bé.
• Không cho bé và những người trong gia đình ăn thịt động vật chưa được nấu chín như thịt sống, tiết canh, các loại động vật gặm nhấm, linh trưởng như vượn, khỉ...
• Không cho bé tiếp xúc trực tiếp với động vật gặm nhấm, các loài linh trưởng.
• Vệ sinh chăn ga gối đệm và các vật dụng hàng ngày cho bé thường xuyên. Sử dụng xà phòng, dung dịch sát khuẩn cho bé nếu tiếp xúc nguồn nghi ngờ bệnh.

Trên đây là dấu hiệu nhận biết, cách chẩn đoán, phương pháp điều trị và phòng ngừa bệnh đậu mùa khỉ cho bé tại nhà. Ở trẻ sơ sinh khi phát ban đậu mùa có thể sẽ  không để lại sẹo nếu các mẹ biết cách tránh bội nhiễm cho bé. Thường bệnh chỉ nguy hiểm lúc sốt và phát ban. Nên đây là 2 giai đoạn cần đặc biệt chú ý chăm sóc. Do vậy cha mẹ và người thân nên lưu ý theo dõi, nếu phát hiện dấu hiệu nguy hiểm nên thăm khám hoặc hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa.

Tham khảo thêm thông tin chăm sóc bé sơ sinh.

website : GoldCat

Lienhe@goldcat.vn

0837388686

CS1: Số 31 Ngọc Đại, Đại Mỗ, Nam Từ Liêm, HN( có bãi đỗ xe ô tô)